سَم‌شناسی

کدام عوامل در سم‌شناسی مهم هستند؟

۱) منبع سم: می‌تواند حیوانی، گیاهی، دارویی یا فلزی باشد. منابع حیوانی مانند اسید فرمیک (Formic acid) در مورچه یا سم ماهی به نام تترادون (Tetradon) که از ماهی پوفر (Puffer) گرفته می‌شود. یا سم زنبور و مار، در منابع گیاهی مانند اسید فرمیک در گزنه – یا سم کنین (kenin) در شوکران – یا در توت‌های کشنده یا سایۀ شب سم آتروپین (Atropine) – در مورد منابع دارویی، پاراستامول به اندازۀ ۱-۲ عدد به میزان ۵۰۰mg مصرف دارویی دارد ولی ۱۵-۲۰ عدد در روز باعث مرگ می‌شود. داروی ضد فشار خون هیدرالازین (Hydralazine) باعث کاهش فشار خون می‌شود. ولی در افرادی که مشکل ژنتیکی در این مورد دارند، فشار خون خیلی پایین آمده باعث مرگ می‌شود. داروی بی‌هوش کننده هالوتان (Halotan) اگر بیشتر از حد خود استفاده شود باعث مرگ می‌گردد. داروی دبروپرکوئین (Debriooquine) نیز ضد فشار خون است و مصرف زیاد آن، آثار منفی دارد. داروی تالیدومید (Thalidomide) یک داروی تراتوژن است و اگر مادر باردار استفاده کند باعث ناقص‌الخلقه شدن جنین می‌شود. منابع فلزی مثل کادمیوم (Cadmium) که در باتری‌سازی و صنعت رنگ، پلاستیک و… استفاده می‌شود. از طریق گوارش جذب ضعیفی دارد. ولی ۴۰ درصد این فلز از طریق تنفسی وارد می‌شود و باعث ایجاد تومور (Tumor) در کلیه‌ها و بیضه می‌شود. فلز سرب (Lead or Pulmbum) بیشتر از طریق هوا، آلودگی ایجاد می‌کند. تترااتیل سرب (Lead tetraethylene) را به بنزین اضافه می‌کنند که در موتور ماشین به سرب تبدیل می‌شود.

اثر آن از طریق تنفسی بویژه در کودکان شدید است. در باتری‌ها و حشره‌کش‌ها و مواد معدنی نیز مصرف می‌شود که می‌تواند عامل مسمومیت باشد.

۲) میزان سمیت (Toxic does) 

۳) ال دی ۵۰ (LD 50) یا دوز کشنده‌ای که ۵۰ درصد آن فرد یا افراد را از پا درمی‌آورد.

۴) مکانیسم اثر سم: حشره‌کش‌ها مثل سموم ارگانوفسفره (Organophosphate) مکانیسم اثر آن‌ها، از طریق اتصال این سموم به آنزیم استیل‌کولین‌استراز (Acetyl choline ester) پایانۀ اعصاب کولینرژیک (Cholinergic) می‌باشد؛ لذا این آنزیم دیگر نمی‌تواند استیل‌کولین (ناقل پیام‌های عصبی در پایانه‌ای کولینرژیک ) را به کولین (Choline) و استات (Acetate) بشکند؛ بنابراین به علت زیادی استیل‌کولین در پایانۀ عصبی، عوارض موسکارین (Muskarini) را در پایانۀ اعصاب ایجاد می‌نماید.

۵) علایم کلینیکی (Clinical signs)

۶) یافته‌های پس از مرگ

۷) یافته‌های هیستولوژیکی

۸) پروسه‌های تشخیص 

۹) آنالیز شیمیایی

۱۰) تاریخچه: که در این میان تاریخچه اهمیت خاصی دارد زیرا به آن طریق می‌توان امکان تماس را در ارتباط با نوع سم، علایم و… به‌دست آورد.

 

 

برچسب‌ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن