اسپور حالت مقاوم سلول باکتری است. بعضی از باکتریها در شرایط نامساعد محیط، قابلیت تشکیل سلول مقاوم از سلول رویشی را دارند. این سلول مقاوم چون در درون سلول رویشی تشکیل میشود به آن اندوسپور (Endospore) گفته میشود. هنگامیکه این فرم از سول خارج میگردد به آن اسپور گفته میشود. اسپورزایی یک مرحله زایشی در چرخه سلول باکتری بهحساب نمیآید بلکه یک مرحله استراحت (کمون) بوده که در آن متابولیسم سلول بسیار کند میشود. در صورت مساعد شدن شرایط محیطی، اسپور قادر است دوباره به فرم رویشی تبدیل شود. اسپور به دلیل داشتن پوششهای غیر قابل نفوذ در برابر شرایط نامساعد همچون خشکی، دمای نامناسب، نور، امواج رادیویی، مواد شیمیایی، انجماد و اشعهها مقاوم میباشد. اسپور نسبت به عوامل فیزیکی و شیمیایی مقاوم است و به آسانی رنگ را به خود نمیگیرد. به همین دلیل برای رنگآمیزی و نفوذ رنگ به داخل اسپور، به آن حرارت میدهند.
روش رنگآمیزی اسپور
- ابتدا یک گسترش از باکتری روی لام تهیه کنید و آن را فیکس نمایید.
- سطح لام را با محلول مالاشیت گرین ۵% (سبز) پوشانده و لام را به مدت ۳ تا ۵ دقیقه حرارت میدهند تا بخار متساعد شود اما رنگ نجوشد.
- لام را سرد کنید بعد با آب شستشو دهید.
- رنگ سفرانین (قرمز) را به گسترش اضافه کرده و بگذارید ۳۰ ثانیه روی آن بماند.
- رنگ را خالی کرده و لام را بشوئید.
- خشک شدن لام و مشاهده در زیر میکروسکوپ.
در این روش رنگآمیزی اسپورها به رنگ سبز و فرمهای دیگر سلول باکتری به رنگ قرمز دیده خواهند شد.